Atış sahalarında en çok sorulan sorular genelde önleme hakkındadır. “Yüksek 2”
(Pull – High 2) veya “Alçak 6” (Mark – Low 6) için ne kadar önleme
gerekir?...Atıcılar arasında bu tür sorular çok olağandır, çünkü atıcılar başarılı bir
atış gerçekleştirmek için temel gereksinimin doğru önlemeyi tespit etmek ve bunu
gereği gibi uygulamak olduğunu bilirler. Şayet bir atıcıya gidip önlemenin kesin
tanımını ve onun bilinçli olarak önlemeyi nasıl algıladığını sorarsanız,
muhtemelen çok belirsiz veya genel bir cevap alırsınız, bu da sizi olduğunuzdan
daha akıllı yapmaz......Ancak atıcıların bu tür cevaplar vererek birşey saklamak
istediklerini veya bir sır gizlediklerini sanmayın. Gerçekte, atıcılar önleme hakkıda
çok kişisel, içsel ve neredeyse soyut bir kavrama sahiptirler ve onlar için bunu
mantığa vurmak veya izahat etmek çok zordur... başka bir deyişle, her avcı
önlemek hakkında farklı bir fikire sahiptir ve bu bilinçli bir idraktan ziyade daha
çok bir “zihinde canlandırma”dır. Atıcıların çoğu zaman herhangi bir önleme
olmadan (!) atış yaptıklarını iddia etmeleri ve hatta bunun üzerine yemin bile
ettikleri kişisel kavramın ne olduğunun güzel bir örneğidir ve önlemenin, onların
açısından, bazen mantıksızca idrak edildiğini gösterir! Birkaç Dünya şampiyomu
dahil, yüksek seviyede atıcılar ile bu konuda çok hararetli müzakerelere katıldık.
Bize belirli bir istasyondaki hedef için bize onların önleme tahminlerini vermelerini
istedik.
Cevaplardaki farklılık şaşırtıcı idi... ama sadece yüzeyde! Bazı atıcılar sadece
birkaç santimetre önleme süreci üzerine yemin ettiler.... ve diğerleri bir hedefte ve
aynı hedefte ve aynı istasyonda bir metre ve daha uzun önleme üzerine ısrar
ediyorlar! Bu tartışma son derece hararetli bir şekilde devam etti ve bu arada her
atıcı, bazen kafaları karışarak, kendi kavramlarının doğru olduğunu ve bundan ne
kadar emin olduklarını göstermeye çalıştılar. Ancak, gayet mantıklı ve uygun
iddialar her iki cevabın da doğru olduğunu gösterdi... halbuki her ikisinin de
uygulamaları tamamıyla birbirinden farklı. Şimdi bu iki düşünceye de yakında bir
göz atalım. Bu kavram hakkında şimdiye kadar kaç kere bahsettik?
Önceki bölümlerin her birinde önleme kavramından birkaç kere bahsettik.
Aşağıda bunlardan birkaç örnek verelim:
a. “Atış esnasında her plağa verilecek önleme süreci ve genel olarak önleme
kavramı hakkındaki bildiklerim gerçekten benim için açık ve net mi? (1ci
Bölüm)
b. Her istasyon ve hedef için ayrı olarak, “önleme”nin teorik (bilimsel bakış
açısı) ve pratik (atıcının bakış açısı) sunumu ve izahi. (2ci Bölüm)
c. “...Önlemeye ulaşma. (2ci, 3cü Bölümler, Şema A ve B)
d. “Namluyu önleme doğru yönlendirmek icin sol elimizi kullanmayı
öğrenelim.” (3cü Bölüm)
ve son olarak
e. “Dikkatimizi tamamıya tüfeğin ağzına vererek ve onu tüm şerit boyunca
gözümüzden hiç kaçırmayarak önlemeye ulaşmak. (4cü Bölüm)
Önleme’ye kendimizi alıştıralım..
Uçan bir hedefe atış yapılırken zihnen önleme hakkında net bir fikrimizin olması
çok önemlidir. Bunu basitçe şöyle açıklayabiliriz, skeet atışında önlemeyi şu
şekilde hayal edebiliriz.”Hareket eden kurşun kalıbla uçan hedefin vuruş noktası”.
Şayet hedefin vede saçma kalıbın hızını biliyorsak ve hedefe vuracağımız
noktanın mesafesini belirlersek, o zaman önlemeyi hesaplamak nispeten daha
kolay olur, burda amacımız “önlemenin doğru kavramını” aklımızda daha net bir
şekilde görebilmektir. Mini antrenman sahamızı yaptığımızda, şeritlerde birkaç
hedef çizdik ve bunlarla ilgili önlemeleri işaretledik – yani saçma grupmanımızı
yönlendirmemiz gereken, renkli işaretli hedef. Bu örnek namlumuzu rahatça ve
aralıksız uçuş yolunda hareket ettirerek, yavaşça kurşunlarla kesişeceği, hedefin
olduğu “nokta”ya ulaşmamızı sağlar... işte önleme budur! Bu kavramın gerçekte
ne kadar önemli olduğunu yeterince vurgulayamıyoruz. Tüm hedeflere önleme ile
atış yapılır! “Önleme” olmadan tek bir hedefe bile vurulamaz... Doğru bir “önleme”
olmadan bir hedefe atış yapmak, atışın boşa gitmesi demektir.
Önleme aşağıdaki iki ana temele istinaden büyük veya küçük olabilir:
a. Atışın yapılacağı ve hedefin vurulacağı istasyon
b. Atıcının alışık olduğu ve kullandığı ayarlama yöntemi
Konumuza devam ederken bu iki şikkı da aklımızda tutalım.
Ama kaç önleme?..
Şimdi teorik önleme problemine, veya, başka bir deyişle, basit, matematiksel bir
hesaplama ile iki uçan nesne kullanılarak hesaplanan önlemeye bakalım., bizim
durumumuzda bu hedef ve saçma grupmanı. Mesafe ve hız biliniyor, ama bunun
için bir his geliştirmek için, şimdi “teorik önlemenin” aşağıdaki şartlarda ne ölçüde
olacağını anlamaya çalışalım. a. Mesafe, hedefi vuracağımız uçuş alanı boyunca ölçülür. 19m (trap
evinden hedefe kadar olan mesafe) Td (target distance)
b. Hedefin hızı: 22m/s (Hedef hızı) Ts (target speed)
c. Kalıbın hızı: 340m/s (Kalıp Hızı) Ps (pattern speed)
Önleme = Ts/Ps x Td formülünü kullanırsak, 1.23 metre sonucunu alırız. Bu
değeri 1teroik hesaplanmış önleme” olarak belirleyelim ve şayet başlama
değerleri bu hesaplamada kullanılan değerler ile aynı ise, bu değerin her
istasyonda aynı olacağını vurgulamak isterim. Gerçekte, “teoroik hesaplanan
önleme” hep aynı kalır, hatta biz değişik istasyonlarda dursak bile. Ama bizim
“görülür önleme”miz, yani gördüğümüz önleme, farklı olur (paralaks etki). Şimdi
iki şema ile bu kavramları izah etmeye çalışacağım.
Açıklama:
Mavi çizgi = “teorik hesaplanan” önleme
Kırmızı çizgi = Üçüncü istasyondan atıcının gördüğü önleme: “görülen önleme”
Turuncu çizgi = İkinci istansyondan atıcının gördüğü önleme: “görülen önleme”
Yeşil top = Arpacıkta atıcının gördüğü önleme
Bence her iki şekil (şekil A Taslak, ve şekil B 3 boyut) bize önlemenin değişik
kavramlarını anlamamıza yardım ediyor.
Birkaç düşünce...
Şimdi kısaca düşünmek için bir ara verelim:
1. “Teorik hesaplanan” önlemenin, atıcının atış yaptığında gördüğü “görülen
önleme” ile ilişkisi olduğu nispeten az istasyon vardır. Bu sadece atıcının
istasyondaki görülme şeridi hedefin uçuç yoluna tamamen dikey olduğu
zaman olur.
2. Nerdeyse tüm istasyonlardaki “görülen önleme” “teorik hesaplanan
önleme”den çok daha küçükdür ve bu her zaman istasyondan istasyona
değişir. Ve bu nedenle kesin olarak önleme – pratik açıdan – atıcının iyi
aşinalık kazanması gerektiği en önemli unsurdur. Atıcı beyninde
önlemenin bir “zihinsel resmini” oluşturmalı – atış esnasında atıcının
namlusunu yönlendirmesi gerektiği nokta. Şunu unutmayalım ki atıcı hedef
için – her iki gözü açık olarak - namlusunu yönlendirir ve önlemeyi görür.
İşte bu nokta hedefin kurşunla vurulduğu noktadır – önlemenin noktası! Ve
bu durumda, atıcının gördüğü önlemedir, hatırı sayılır derecede büyük bir
önleme, bilhassa üç, dört ve beş no’lu istasyonlarda, Yüksek kabinden
veya Alçak kabinden bakıldığında uçuş yolunda gözüküp gözükmediğine
bakılmaksızın.
3. Önlemeyi görmenin bir başka yolu daha var: atıcı önlemeyi kontrol
ederken aynı zamanda sadece görüş gözü açık olarak, hedefe ve
arpacığa bakar. Bu şekilde önlemeyi belirlerseniz, ki bu dünyada çok az
atıcı tarafından yaılır, çok çabuk bu yöntemin son derece kusursuz
olduğunu ama uygulama ve kontrol için daha fazla zaman gerektirdiğini
görürsünüz. Bu yöntemi, günümüzde uygulanan ve hızlı uygulama zamanı
gerektiren “skeetin Bu yöntemi, günümüzde uygulanan ve hızlı uygulama zamanı
gerektiren “skeetin uç sınırı”nın gereksinimlerine göre uzlaştırmak çok
zordur. Bu şekilde önleme uygulamaya devam eden kişi kesinlikle, daha
önce skeet’in teknik gereksinimleri daha kolay iken karşılaşmadığı, iyi
sonuçların sürekli olmaması gibi bir sorun yaşar...
Peki ya Comet? (kuyruklu yıldız) (Hüzme)
Farklı önlemeler ve teorik önleme hakkındaki görüşlerimizi aydınlattıktan sonra,
şimdi birkaç görüş bildirmek gerekir. Şunu unutmayalım ki, bir kere atışımızı gerçekleştirdikten sonra, saçma
grupmanı önleme noktasına doğru uçar. Bu kalıp, en geniş ve en kullanışlı
bölümü normal atış mesafesinde 80 santimetre olan hüzmeyi hatırlatır. Saçma
grupmanının özel şeklinin ve çapının pratik olarak avantajı, önleme verilirken
hatalardan oluşan herhangi bir sapmanın bir kısma kadar iptal edilebileceğidir.
Bu konuya önleme ve uygulanması hakkında doğru bir fikrimizin olmasının ne
kadar önemli olduğunu göstermek için detaylı olarak bakacağız. Fakat,
önlemenin tamamıyla kusursuzca kullanılması şart değil... sadece önlemeyi
doğru olarak uygulamaya çalışmalıyız, çünkü biliyoruz ki yarım metrelik bir hata
bile belirsiz durumlarda affedilir.
Matematiksel yöntem?
Yarattığımız skeetteki önlemeyi hesaplamak için matematiksel yönteme de aynı
manayı vermemiz gerekir. Burda size kullanışlı ve çok enteresan ipuçları
vereceğiz. Ancak, bunlar sadece bazılarınız için bilginizi, genel kültürünüzü
arttırmak veya derinleştirmek içindir. Bir konu hakkında ne kadar çok bilginiz
olursa, o konuya olan hakimiyetiniz ve kendinize olan güveniniz daha fazla olur!
Bu metod bilginizi derinleştirmek ve bir kontrol yöntemi olarak işinize yarar ve
aynı zamanda şüpheli durumlarda sizi cevaplar. Şimdiye kadar gösterilen farklı
önleme tiplerini daha iyi şekilde ayırt etmenizi sağlar. Bu yöntem “teorik
önleme”nin, “görülen önleme”nin ve “arpacıktaki önlemenin” her yarım metreden
yarım metreye değiştiğini gösterir. Hangi istasyonlarda ve uçuş yolunun hangi
noktalarında “teorik önleme”nin ve “görülen önlemenin” tıpa tıp aynı olduğunu
keşfetmenizi sağlar.. Ama atıcılıkta matematiksel yöntemi kullanarak istasyona
gitmek fikri aklınıza gelmesin! İstasyonlara yapmamız gereken şeyleri zihnimizde
“somut olarak” kararlaştırarak gitmeliyiz, ki umarım bunların çoğunu şimdiye
kadar öğrenmiş bulunuyoruz. Şimdiye kadar sadece önlemeyi “teorik görüş
açısından” inceledik. Ancak, atıcının başka şeye ihtiyacı vardır... Onun atış
poligonunda somut bir referans noktasına ihtiyacı vardır, bu sayede şimdiye
kadar sadece teorik olarak konuştuğumuz önlemenin değerlerini “fiilen gözünde
canlandırabilir”! Aklınızda 1.5 metrelik bir önlemeyi canlandırabilirsiniz. Ancak, 3
metrelik bir mesafeden 1.5 metrelik bir önlemeyi tahmin etmek farklı, ve 18, 20
veya 22 metrelik bir mesafede bu 1.5 metrelik mesafenin ölçü olarak zihnimizde
neyi anımsatacağını anlamak farklı bir şeydir.
Ama bu önlemeler en önemli olanlarıdır...
Atıcılarımızı 8 ve 24 metre arasındaki mesafeleri gözlerinde canlandırmak çok
ilgilendirir. Bu önlemelerin kendi akıllarında “fotoğraflarının çekilmesi” gerekir! Bu
resimlere sahip olabilmek ve onların aklımızla fotoğraflarının çekilmesi için,
önleme için referans nokta olarak kazıklar hazırlamalıyız! Bu “kontrol bölgesi” ile
beraber işleyeceğimiz bir sonraki bölümün konusu olacaktır. 4cü istasyondan görüntü: poligonda belirli noktalara dikilmiş referans
noktalarındaki kazıklar.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder