Fincanınız boşmu?
Fincanınızı boşaltıysanız bu yolculuğumuza başlayabiliriz.
Tarihsel olarak Skeet atışı av’ın yerini doldurmak icin yapılırmış. “National
Sportsman” (Milli sportif) ve “Hunting and fishing” (Av ve Balik) gibi dergilere
göre, ki bunlar sadece atış sporunun sponsorları değil, ayrıca çok önemli bilgi ve
tarih kaynaklarıdır, skeet atışının başlıca amacı avcıları av sezonu dışında aktif
tutmaktı.
Bu sporun doğum yılı hakkında fikir ayrılıkları var,1910 yada 1915 olabilir, ama
bir şey kesin, bugüne kadar skeet inanılmaz şekilde gelişti. Avcıların zaman
geçirme aktivitesi olarak başlayan ve 1968 Meksika oyunlarında Olimpik bir spor
olarak kabul edilen skeet, bu statüsünü korumak için karmaşık bir şekilde gelişen
bir spor haline geldi. Tarihçesi yüzünden bu sporun doğasında olan bu ikilem
şaşrtıcı derecede devam ediyor. Niye bu iki şeyin birlikte oluşu?
Çünkü bu disiplin avcılar tarafından geliştirildi ve tekniği av atışı tekniğidir. Sportif
bir disiplin olarak gelişmeye devam ettiysede, kökeni her zaman av olacaktır.
Ünlü Amerikalı skeet atıcısı, bir kaç kez milli şampiyon olan ve birçok yazıya
imzasını atmış D. Lee Braun’ı düşünürsek mesela, “D. Lee Braun ile Skeet atışı”
kitabında nerdeyse sadece bildiğimiz iki tip atışın başlangıç pozisyonları
hakkında yazıyor.
Bugün farklı...
Skeet’in geliştiğini inkar etmeyi imkansız kılacak kadar çok teknik olarak
karmaşık bir spor oldu. Ama yinede 1993 evveli tekniklerle antrenman yapılıyor.
1993’te, atış çemberinin 4üncü istasyonuna duble hedef eklendi, yani duble
hedef olmayan tek seviyeye. Bu karar gerekiyordu çünkü o zamana kadar olan
tüm skeet rekorları bir kaç kez kırılmıştı bile. 4 üncü istasyona eklenen bu duble
hedef ile, tüm eski skeet teknikleri birden bire işlevsiz ve demode hale geldi. Bu
yeni çift hedefin gelmesiyle öngörebilinecek problemlere çözüm yaratmak için
yeni yollar açıldı. Seneler evvel 3üncü ve 5inci istasyonlara duble hedef
eklenmesi en deneyimli atıcıları bile zora sokmuştu.Yeni kurallara uyum
gösteremeyen bir çoğu o zamanlar ortalıktan yok oldular. Ama gerçekten 4üncü
istasyondaki duble hedefler atıcılar için en önemli teknik problemleri ortaya
çıkaran unsur oldu.
Kontrol problemi...
Peki eskiden beri atıcıların en büyük ve hala bugün 4’üncü istasyonda çifte atış
ederken ortaya çıkan problemi nedir? Ikinci hedefin (“Low/Mark” olan, yani alçak
kabinden gelen) belli bir derecede kontrol edilebilmesi. Bu problem o zamanlar
kullanılar teknikten doğan birşeydi: ilk hedefe gerektiğinden fazla yönlendirme
yapıldığından, ikinci hedefe gecikmeli nişan alınır ve atıcı atışını kontol edemez
hale gelir.
Atış pozisyonuna çok daha yakın oldukları için, tüm öteki istasyonlardaki duble
hedeflerin ikincisini atıcı çok daha kolaylıkla kontrol edebiliyor. 4üncü istasyonda
ise, ikinci hedef sanki gittikçe ondan uzaklaşıyor gibi! Bu yeni durum atıcıyı
rahatsız ediyor dolayısıyla kendisine olan güveni yitirmesine yol açıyor, ve bu
spor ile ilgilenmiş herkes bilirki, atıcıda oluşan bu ruhsal durum onu sarsar ve
emin kontrollü ve etkili bir atış yapmasını engeller.
Hareketi tümünü mantığa vurmak.
En baştaki problem bütün atış hareketini mantığa vurmak. Bunu sadece 4üncü
istasyonda değilde, skeet atışının tüm serisi boyunca yaparak atış hareketinin
her bolümünü ayırmak, onları teker teker analiz etmek, ve daha sonra mantıklı bir
oluşum çerçevesinde birleştirmek (1992 Barselona’dan önce kullanılan demode oluşumdan çok uzak). Amaç şu ki çok yüksek bir amaç bu, yarışmanın tüm
hedeflerini başarmak icin “ilk taşı” koyabilmek.
Tabiiki, bu amaca ulaşabilmek için, bilimsel ve metodolojik bir yaklaşım yaratmak
lazım, buna istinaden aşağıdaki etaplar ortaya çıkar:
a. Problemin tanımı ve izahatı.
b. Problemin çözümü olabilecek değişik alternatiflerin tanımı.
c. Değişik alternatiflerin uygulanmasındaki sonucun ölçümü.
d. Elde edilen sonuçların değerlendirmesi.
e. Problemin çözümü için en uygun olan alternatifin seçimi.
1994-1997 yıllarında uluslararası sahneye hükmeden ve 1998-99 arasında birçok
önemli final kazanmış olan birkaç büyük İtalyan atıcısının ilgisi ve uğraşı
sayesinde, tüm skeet atışının serisini gözden geçirdik. 4üncü istasyondaki
dubleler dahil, tüm hedeflerde atıcının kontrolünü basit, mantıklı ve çabuk bir
şekilde yükseltmek icin tüm etapları takip ettik.
Kullanacağımız ideal ve pratik yaklaşım, “fincanını boşaltmaya” karar vermiş ve
bize bu yolculukta eşlik etmek isteyen herkes için işe yarayabilir. Ayrıca,
atıcılarımızı verilen bilgilerin ötesine geçmeye, yeni metodlar denemeye, algı ve
anlayış içgüdüsel kabiliyetlerini geliştirmek icin yeni hissiyatlara açik olmaya
davet ediyoruz.
Kontrollü bir hareket icin.
4cü istasyondaki en büyük problem, atıcının ikinci hedef icin en minimum
derecede bile kontrollü bir hareket etmesinin imkansız oluşudur, çünkü ilk hedef
için çok fazla uzağa ve çok uzun süre boyunca yönlendirme yapılıyor. Bu
durumda yapılması gereken aşağıdaki kavramlarla yüzleşip onları analiz etmek,
ve böylece hareketi uygulama süresini düşürüp kontrol süresini artırabilmektir.
a. ATIŞ HAREKETI: Bir profesyonel sporcunun hareketleri ne kadar basit ve
mantıklı olursa, global performansı daha iyi olur. Peki o zaman amacımıza
ulaşmak için, yani hedefi vurmak için, atışı nasıl daha temel hale
getirebiliriz? ve tüm gereksiz unsurları çıkarıp nasil basitleştirebiliriz? Ateş
ettiğimizde, hareketteki her türlü fazlalık, sonuç üzerinde kötü bir etki
yaratır, fakat başka sporlarda bazı “fazlalık” unsurları, sadece stili etkiler.
b. ÖNLEME: Her hedef için ayrı olarak “önleme”nin teorik olarak (bilimsel
bakış açısı) ve pratik olarak sunumu ve izahi. Aktif olan atıcılar kendi
“önleme” kavramlarını ve bakış açılarını geliştirmelidir.
c. OTOMATİKLİK: Atış hareketinin ufak belirgin bölümlere ayırarak, sıkca
tekrarlananları saptamak, böylece bu ufak hareketler üzerinde sıkı
antrenman yaparak sinir sistemine aşılanmalarını sağlamak, tıpkı araba
kullanmayı yada bir enstrüman çalmayı öğrenirken olduğu gibi. Atış hareketinin analizi
Normal bir atış hareketi aşağıdaki mantıklı safhalardan olusur.
1. Hedefi algılama
2. Nişan alma (Tüfeği omuza almak)
3. İyi bir önlemeye ulaşmak
4. Önlemeyi kontrol etmek
5. Ateş etmek
6. Atışten sonra hareketin devamı.
Bu safhalar şu şekilde görüntülenebilir.
Perception = Hedefi algılama
Stock mounting = Tüfeği omuza alma
Achieving the lead = Önlemeye ulaşma
Entire duration = Toplam süre
Bu şemaya göre, bir hedefe doğru ateş etmek icin gereken süre çok uzun ve
duble hedeflerde, özellikle 4üncü seviyede, ikinci hedef için istenilen kontrolü
sağlamayı çok zor kılar. Şema aynı zamanda atıcı için başka bir yetersizliği öne
çıkarıyor: hareketlerin sadece ard arda yapıldığını. Yani insanın iyi gelişmiş
beyninin en ana özelliklerinden birisi olan değişik faaliyetlerin aynı anda
yapılması kullanılmıyor.
Peki beyin nasıl organize edilmeli? ve neyi elde etmek için?
Bu soruya daha iyi cevap vermek ve ne yapabileceğimizin sınırlarını daha iyi
anlamak icin, (amaç atış yaparken değerli zamanı tasarruf edebilmek ve hedef
üzerinde daha işlev ve düzenli bir kontrol sağlamak), yüksek performanslı
bilgisayarların işleyişlerinin basit olarak mantığını kavramak çok önemli. Bu
multiprogramasyon teknolojisi beynimizin karmaşık bir hareket ile uğraşırken
çalışma şekline çok benzer.
Silisyum yarı iletkenlerin keşifi, neredeyse sonsuz hafıza kapasiteleri olan ve
şaşirtıcı performanslar sergileyen bilgisayarların icat edilmesini sağladı. Ortaya
çıkan problem bu verimi en iyi şekilde kullanabilmek icin bilgisayarı organize
etmekti. Programcılar ve “multi-task” denen çok işlevli bilgisayarlar ortaya çıktı. Çok işlevli derken, hız kazanmak ve bu hızı iyi bir şekilde kullanabilmek için, bir
kaç programın aynı anda çalışması, ve sonuçların birçok terminale aynı anda
ulaşması gerekiyordu! Bunu mümkün kılabilmek için bilgisayar için bir kontrol
ünitesi “controller” yaratmak gerekiyordu. Tüm değişik programların doğru işlevini
gözetleyen, “overall control” sağlayan, mantıklı bir bölüm.
İnsan beyni aslında en karmaşık bilgisayardır, karmaşası ve gücü hala
tamamıyla anlaşılabilmiş değildir. Bilgisayar üreticileri insan beyninden ilham
aldıklarını ve onun mantıklı fonksyonlarını çok basitleştirilmiş şekilde
kullandıklarını kabul ederler. Ayrıca, artık insanın kendi beyninin gücünün aslında
çok kısıtlı bir bölümünü kullandığınıda biliyoruz.
Müzisyenler ve hokkabazlar
Vücutlarını, kollarını ve parmaklarını aynı anda ve tamamıyla kontrol edebilmek
için beyin potansiyellerini farklı ve belki daha fazla kullanan müzisyenlerin ve
hokkabazların kabiliyetlerine bakın. Onları farklı kılan, bir yandan vücutlarının
farklı taraflarını kontrol etmelerini sağlayan, öteki yandan insanlarla
şakalaşabilmek, onları eğlendirmek yada onlarla iletişim kurabilmelerini sağlayan
beyinlerinin çok işlevli programlarıdır.
Biz, bu aynı anda birkaç faaliyeti yapabilme becerisinin atıcı için avantaj sağlayan
bir beceri olup olmadığını öğrenmek istiyoruz. Bu durumda, vücudun ayrı
yerlerinin simültane ve senkronize kontrolü, ayrıca bu otomatikliği sağlayan sinir
sisteminin kontrolünü, zihinsel bir organizasyon ile sağlayarak ateş edebilmek.
Deminki şema A böyle değişebilir.
Perception= hedefi algılama
Stock mounting= Tüfeği omuza alma
Achieving the lead= Önlemeye ulaşma
Controlling the lead= Önlemeyi kontrol etme
No change= değişiklik yok
Simultaneous control= Eşzamanlı kontrol
Stock to shoulder contact= Kundak ile omuz teması
Shortest mouvement= En kısa hareket
Total time= toplam süre
Peki A tipi bir hareketten, B tipi bir harekete nasıl geçilir?
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder